Szpiegostwo karane do teraz znacznie surowiej

Szpiegostwo jest przestępstwem przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, które ustawodawca w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny penalizuje od początków jej istnienia. Dobrem chronionym przez art. 130 ustawy jest niezaprzeczalnie bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej, jej suwerenność i niezależność oraz zdolności obronne w przypadku wybuchu konfliktu zbrojnego.
W obliczu obecnej sytuacji geopolitycznej i wysokiego zagrożenia nowymi konfliktami zbrojnymi przekazywanie określonych informacji postronnym adresatom może stanowić realne zagrożenie dla dóbr fundamentalnych z punktu widzenia trwałości państwa. Ustawodawca zdając sobie sprawę ze zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa w naszym regionie na arenie międzynarodowej zdecydował się wprowadzić zmiany w dotychczas obowiązujących w tym zakresie przepisach. Modyfikacje dotyczą przede wszystkim zagrożenia karą – zastosowanie w tym przypadku surowszej kary zdaniem ustawodawcy ma pełnić funkcję prewencyjną, zniechęcając do podejmowania tego typu działań.
W obecnym brzmieniu ustawy, nadanym jej przez ustawę z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustawy, typ podstawowy przestępstwa szpiegostwa brzmi:

Kto bierze udział w działalności obcego wywiadu albo działa na jego rzecz, przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5.

Dotychczasowe zagrożenie karą wynosiło w tym przypadku od roku do 10 lat pozbawienia wolności i dotyczyło jedynie sytuacji brania udziału w działalności obcego wywiadu. Karany w tym przypadku jest już sam udział w działalności obcego wywiadu, a odpowiedzialność sprawcy nie jest uzależniona od skutku będącego następstwem tej działalności. Zmianą ustawy zmodyfikowano również typy kwalifikowane przestępstwa szpiegostwa:
Art. 130 k.k.

Zaostrzenie zagrożenia ustawowego jest zdecydowanie widoczne. Już samo zgłoszenie gotowości do działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, bądź gromadzenie lub przechowywanie wiadomości w celu udzielenia ich obcemu wywiadowi podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Ustawodawca zdecydował się również dodać paragraf dotyczący prowadzenia dezinformacji biorąc udział w działalności obcego wywiadu albo działania na jego rzecz:

Kto, biorąc udział w działalności obcego wywiadu albo działając na jego rzecz, prowadzi dezinformację, polegającą na rozpowszechnianiu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji, mając na celu wywołanie poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, państwa sojuszniczego lub organizacji międzynarodowej, której członkiem jest Rzeczpospolita Polska albo skłonienie organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej, państwa sojuszniczego lub organizacji międzynarodowej, której członkiem jest Rzeczpospolita Polska, do podjęcia lub zaniechania określonych czynności, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8.

Warto zaznaczyć, że jeżeli jednak sprawca dobrowolnie zaniechał dalszej działalności i ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu z art. 130 § 1 i 2 k.k., może mieć do niego zastosowanie klauzula niekaralności z art. 131 § 1 k.k. Natomiast karze za przestępstwo określone w art. 130 § 3 k.k. nie będzie podlegała osoba, która dobrowolnie poniechała dalszej działalności i podjęła istotne starania zmierzające do zapobieżenia popełnieniu zamierzonego czynu zabronionego oraz ujawniła wobec organu powołanego do ścigania przestępstw wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu.
Wskazane zmiany w przepisach weszły w życie z dniem 1 października 2023 r.