Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym

Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym weszła w życie rok temu. W jej ramach powołano Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Publiczna część rejestru zawiera informacje o niektórych kategoriach osób, które popełniły przestępstwa przeciwko wolności seksualnej. Informacje z tego rejestru dostępne są w internecie. Rejestr zawiera także część o dostępie ograniczonym – z informacjami w niej zawartymi mogą zapoznać się określone, wymienione w ustawie podmioty. Ustawa przewiduje także utworzenie przez Policję mapy zagrożeń przestępstwami na tle seksualnym – jest ona dostępna tutaj:
http://bip.kgp.policja.gov.pl/kgp/policyjna-mapa-zagrozen/26122,Policyjna-mapa-zagrozen-przestepstwami-na-tle-seksualnym.html

Dopalacze

21 sierpnia 2018 istotnie zmieniły się przepisy dotyczące nowych substancji psychoaktywnych, powszechnie znanych jako dopalacze. Przegłosowana przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje, iż za posiadanie znacznej ilości dopalaczy grozi odpowiedzialność karna do 3 lat pozbawienia wolności. W przypadku posiadania nieznacznej ilości na własny użytek oraz niskiej szkodliwości społecznej czynu, prokurator może umorzyć postępowanie. Ustawodawca zaostrzył także maksymalny wymiar kary za wprowadzanie do obrotu znacznych ilości dopalaczy, teraz jest to czyn zagrożony pozbawieniem wolności do lat 12.
Nowelizacja zobowiązuje ponadto m.in. szpitale czy przychodnie do zgłaszania przypadków zatruć dopalaczami Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Na podstawie zebranych informacji, Główny Inspektor Sanitarny raz w roku wyda raport przedstawiający skalę problemu.
Wobec przyrównania dopalaczy do narkotyków, wprowadzono takie same rozwiązania w zakresie dotyczącym leczenia osób uzależnionych. Jeśli osobie takiej zostanie zarzucone przestępstwo zagrożone do 5 lat pozbawienie wolności, pozostające w związku z używaniem dopalaczy, a podda się ona leczeniu, rehabilitacji lub udziałowi w specjalnym programie edukacyjno-profilaktycznym, prokurator może zawiesić postępowanie do zakończenia leczenia. W przypadku skazania zaś osoby uzależnionej na karę pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem, sąd zobowiązuje skazanego do poddania się leczeniu lub rehabilitacji oraz oddaje go pod dozór wyznaczonej osoby, instytucji lub stowarzyszenia.
Istotną zmianą jest również wprowadzenie przepisu ustanawiającego, iż od daty wejścia w życie omawianej nowelizacji to Minister właściwy do spraw zdrowia, w drodze rozporządzenia, będzie odpowiedzialny za prowadzenie listy substancji zabronionych, tak narkotyków jak i dopalaczy. W efekcie wykaz taki będzie można o wiele sprawniej i szybciej aktualizować.

Przestępstwo niealimentacji

W celu szczególnej ochrony rodziny oraz instytucji opieki, ustawodawca już w Kodeksie Karnym z 1932 roku wprowadził przestępstwo niealimentacji. Przepisy obecnie obowiązujące również przewidują prawnokarną ochronę osób uprawnionych, tj. osób, którym na gruncie orzeczenia sądowego, w wyniku ugody zawartej przed sądem lub innym organem albo na podstawie umowy zostały przyznane, określone co wysokości, alimenty. Odpowiedzialność za to przestępstwo (w typie podstawowym) można przypisać w sytuacji, gdy łączna wysokość powstałych zaległości, stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo gdy opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej trzy miesiące. Osobie wypełniającej znamiona omawianego przestępstwa grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Ustawodawca przewidział również typ kwalifikowany tego przestępstwa. W sytuacji, gdy sprawca poprzez niewywiązywanie się z obowiązku uiszczania alimentów, naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, sąd może orzec karę pozbawienia wolności w wymiarze do dwóch lat. Warto podkreślić, że w tym przypadku odpowiedzialność powstaje w wyniku samego narażenia na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb, pozostającego w związku z niewywiązywaniem się przez osobę zobowiązaną. Tym samym nie ma znaczenia, iż uprawniony otrzymuje pomoc od innych osób.
Omawiane przestępstwo ścigane jest na wniosek. Podmiotami uprawnionymi do złożenia wspomnianego wniosku o ściganie są: pokrzywdzony, organ pomocy społecznej oraz organ podejmujący działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Od tej zasady występuje jeden wyjątek. Wszczęcie postępowania następuje z urzędu, w przypadku gdy osobie pokrzywdzonej przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.
Warto również pamiętać, że w konkretnych, przewidzianych w ustawie sytuacjach, dłużnik alimentacyjny może uchylić się od odpowiedzialności karnej. Osoba zobowiązana do świadczenia, która zapłaci w ciągu 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego wszelkie zaległe alimenty, nie podlega karze. Oznacza to tyle, że z mocy prawa umarza się wszczęte postępowanie. W przypadku narażenia uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, jeżeli obowiązany uiści we wspomnianym terminie zaległości alimentacyjne, sąd odstępuje od wymierzenia kary, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko takiemu odstąpieniu. Wówczas wyrok zostanie co prawda wydany, ale bez wymierzania dłużnikowi kary.