Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary. Jest to możliwe jeżeli:

1. Postawa skazanego, jego właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa, zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary - uzasadniają przekonanie, że skazany po uwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
2. Jeżeli skazany odbył już:
   1. Połowę kary (co do zasady. W razie skazania recydywisty - warunkowe przedterminowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu 2/3 lub 3/4 kary).
   2. Po odbyciu 15 lat kary (dla skazanych na 25 lat pozbawienia wolności).
   3. Po odbyciu 25 lat kary (dla skazanych na dożywotnie pozbawienie wolności).

Po zwolnieniu, pozostały czas kary stanowi okres próby. Co do zasady nie może być on krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5, a dla zwolnionych z odbycia kary 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności - maksymalny okres próby wynosi 10 lat.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie może być odwołane, jeżeli skazany w okresie próby narusza porządek prawny. Natomiast jeżeli w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jej zakończenia warunkowego zwolnienia nie odwołano - karę uważa się za odbytą z chwilą zwolnienia.

W odniesieniu do kary ograniczenia wolności- skazanego można zwolnić z odbywania kary, jeżeli odbył przynajmniej jej połowę i przestrzegał porządku prawnego i wykonał inne orzeczone obowiązki (np. naprawienie szkody).

Orzeczone środki karne także mogą być uznane za wykonane - po upływie połowy okresu na jaki zostały orzeczone, o ile trwały przynajmniej przez rok a skazany przestrzegał porządku prawnego. Środek karny orzeczony "na zawsze" może także zostać uznany za wykonany, ale dopiero po upływie 15 lat jego wykonywania i tylko, jeżeli skazany przestrzegał w tym czasie porządku prawnego.

[stan prawny: kwiecień 2016 r.]