Polskie prawo karne dąży do ochrony praw osób pokrzywdzonych. Przysługuje im więc szereg szczególnych uprawnień w toku postępowania. Warto więc wymienić niektóre z nich:

1. Zażalenie - pokrzywdzony ma prawo kwestionować niektóre rozstrzygnięcia pojawiające się w toku postępowania, zwłaszcza będąc stroną (w postępowaniu przygotowawczym). Może na przykład złożyć zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.
2. Naprawienie szkody - Pokrzywdzony przestępstwem może wnioskować o orzeczenie przez sąd karny obowiązku naprawienia szkody przez sprawcę. W razie skazania sprawcy, sąd jest obowiązany uwzględnić taki wniosek
3. Subsydiarny akt oskarżenia - po dwukrotnym umorzeniu postępowania przez prokuratora jeszcze w postępowaniu przygotowawczym, pokrzywdzony może samodzielnie przygotować i popierać przed sądem akt oskarżenia.
4. W postępowaniu przygotowawczym - pokrzywdzonemu jako stronie postępowania przygotowawczego przysługuje prawo składania wniosków o przeprowadzenie konkretnych dowodów i czynności w postępowaniu (w tym może zwrócić się do sądu o przesłuchanie konkretnego świadka, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo, że danej osoby nie będzie można przesłuchać już podczas postępowania sądowego). Ma on także prawo do zapoznania się z materiałami postępowania

Pokrzywdzony posiada także pewne obowiązki, zwłaszcza te, które wynikają z faktu iż najczęściej ma on zarazem status świadka w postępowaniu. Dotyczą go więc wszystkie obowiązki świadków -np. obowiązek stawienia się na wezwania organu prowadzącego postępowanie. Powinien zawiadamiać organ o zmianie miejsca swojego pobytu (w przeciwnym razie pisma wysłane mu na poprzedni adres będą uznane za doręczone).

Jeżeli natomiast karalność czynu zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie może on sprzeciwić się oględzinom swojego ciała i badaniom (o ile nie są połączone z zabiegiem chirurgicznym lub obserwacją w zakładzie leczniczym). Co istotne, pokrzywdzony ma prawo ustanowienia swojego pełnomocnika w postępowaniu, który będzie go reprezentował i pomoże mu w dochodzeniu swych praw w ramach postępowania karnego.

[stan prawny: kwiecień 2016 r.]