W wielu przypadkach możliwe jest istotne skrócenie czasu postępowania poprzez zaproponowanie i wyrażenia zgody na wydanie przez sąd wyroku skazującego i orzeczenie ustalonej kary.
Poddając się karze dobrowolnie, oskarżony ma wpływ na wymiar kary a postępowanie kończy się znacznie szybciej - co ma wpływ także na rozpoczęcie biegu zatarcia skazania.
Dobrowolne poddanie się karze przed skierowanie aktu oskarżenia do sądu
Prokurator, zamiast aktu oskarżenia (lub wraz z nim), może wystąpić do sądu z wnioskiem o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków karnych.
Jest to możliwe jeżeli:
- Sprawa dotyczy występku (a nie zbrodni - czyli przestępstwa zagrożonego kara minimum trzech lat pozbawienia wolności).
- Oskarżony przyznaje się do winy, a okoliczności popełnienia przestępstwa i jego wina nie budzą wątpliwości w świetle jego wyjaśnień.
Dobrowolne poddanie się karze przed otrzymaniem zawiadomienia o rozprawie
Oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karną nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może przed doręczeniem mu zawiadomienia o terminie rozprawy, złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego. Sąd może uwzględnić taki wniosek jeżeli:
- Okoliczności popełnienia przestępstwa i wina sprawcy nie budzą wątpliwości.
- Postawa oskarżonego wskazuje, ze cele postępowania zostaną osiągnięte.
- Uwzględnieniu wniosku nie sprzeciwia się prokurator.
Dobrowolne poddanie się karze przed zakończeniem przesłuchania oskarżonych.
Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Wniosek może również dotyczyć wydania określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu. Jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek, wyznaczyć mu obrońcę z urzędu.
Sąd może uwzględnić wniosek o wydanie wyroku skazującego, gdy okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości; uwzględnienie wniosku jest możliwe jedynie wówczas, gdy nie sprzeciwia się temu prokurator, a także pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego takiego wniosku.
Dobrowolne poddanie się karze przed wydaniem wyroku
Za zgodą obecnych stron sąd może przeprowadzić postępowanie dowodowe tylko częściowo, jeżeli wyjaśnienia oskarżonego przyznającego się do winy nie budzą wątpliwości.
[stan prawny: grudzień 2019 r.]