Tag: grzywna

Zastępcza kara pozbawienia wolności

Skazany, który nie wykonuje nałożonej na niego kary (grzywny lub ograniczenia wolności) może spodziewać się, że zachowanie takie nie pozostanie bez reakcji Sądu. W razie uporczywego ignorowania nałożonych obowiązków, najdalej idącą reakcją wymiaru sprawiedliwości może być zarządzenie zastępczej kary pozbawienia wolności, czyli więzienia w zamian za niezapłaconą grzywnę lub niewykonane prace społecznie użyteczne. Jasne jest, że dolegliwość pobytu w więzieniu jest znacznie większa niż konieczności zapłaty lub prac – wiele osób stara się w takiej sytuacji podjąć wszystkie możliwe działania w celu uniknięcia pozbawienia wolności. Na szczęście Kodeks karny wykonawczy przewiduje możliwość uniknięcia kary zastępczej w razie zapłacenia grzywny lub zobowiązania się do wykonania obowiązków związanych z ograniczeniem wolności.

Zmiany art. 37a Kodeksu karnego

Ograniczenia stosowania warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności oraz większy nacisk na stosowanie tzw. kar wolnościowych (grzywna i ograniczenie wolności) spowodowały wprowadzenie do Kodeksu karnego art. 37a – miało to miejsce w 2015 r. Istotna zmiana treści tego przepisu weszła w życie 24 czerwca 2020 r.

Dotychczas był on sformułowany w sposób stosunkowo prosty – kara grzywny lub ograniczenia wolności mogła zostać wymierzona za przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 8 lat pozbawienia wolności. Obecnie wymogów jest więcej – po pierwsze, Sąd musi dokonać swoistego wstępnego wymiaru kary i ustalić, jaką karę należałoby w danej sprawie wymierzyć. Jeśli byłaby ona niższa od roku, może w jej miejsce zastosować ograniczenie wolności (nie mniej niż 3 miesiące) lub grzywnę (nie mniej niż 100 stawek dziennych), jednocześnie jednak stosując środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. Dodatkowo, art. 37a nie moża obecnie stosować do osób działających w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego oraz sprawców przestępstw o charakterze terrorystycznym.

Obecne brzmienie art. 37a Kodeksu karnego jest więc następujące:

§  1.  Jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek kamy, środek kompensacyjny lub przepadek.
§  2.  Przepisu § 1 nie stosuje się do sprawców, którzy popełniają przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego oraz sprawców przestępstw o charakterze terrorystycznym.