Kwestionariusz indywidualnej oceny osoby pokrzywdzonej jest podstawą dla ustalenia przez organy ścigania (m.in. prokuraturę czy policję) kluczowych informacji związanych
z osobą pokrzywdzoną oraz samym przestępstwem.
Przed uzupełnieniem kwestionariusza, niezbędne jest ustalenie:
– czy osoba pokrzywdzona włada językiem polskim w stopniu komunikatywnym (jest to istotne z punktu widzenia, czy dla danej sprawy będzie konieczna obecność tłumacza języka obcego)
– czy osoba pokrzywdzona ma trudności w komunikowaniu się (jeżeli tak, przy czynnościach przeprowadzanych przez organy ścigania powinien być obecny tłumacz z języka migowego bądź też biegły z zakresu komunikacji wspomagającej i alternatywnej)
Kwestionariusz składa się z dwóch części:
- Część A – dotyczy właściwości i warunków osobistych osoby pokrzywdzonej
- Część B – dotyczy rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw przestępstwa popełnionego na szkodę osoby pokrzywdzonej
Na czym dokładnie polega kwestionariusz? Dlaczego jest tak istotny?
Kwestionariusz poza informacjami podstawowymi, jak wiek, płeć, pochodzenie, religia, orientacja seksualna, sytuacja zawodowa, edukacyjna, określa stosunek osoby pokrzywdzonej do sprawcy, a także pozwala uwidocznić czas, miejsce i okoliczności zdarzenia. Co więcej, dokument, który sporządzają organy ścigania pomaga w poprawnej kwalifikacji czynu
i ustaleniu, jakie środki będą najodpowiedniejsze dla danej sprawy. Zbiór informacji ułatwia również pracę organom ze względu na fakt, iż mogą one wnioskować o formę przesłuchania
w przyjaznym pokoju.
Z czego wynika?
Obowiązek dokonywania każdorazowo takiej oceny nałożyła na państwa członkowskie
w art. 22 Dyrektywa 2012/29/UE. Materiałem bazowym dla prac Rady był zatem kwestionariusz oceny sytuacji ofiary, opracowany w ramach europejskiego projektu EVVI realizowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości Francji, Ministerstwo Sprawiedliwości Hiszpanii, Prokuraturę Generalną Wielkiej Brytanii, organizację APAV z Portugalii oraz Ministerstwo Sprawiedliwości RP.
Wnioski
Podsumowując, indywidualna ocena jest bliższym przyjrzeniem się przez organ postępowania sytuacji osoby pokrzywdzonej, biorąc pod uwagę jej cechy osobiste, rodzaj lub charakter oraz okoliczności przestępstwa, pod kątem zastosowania wobec niej szczególnych środków ochrony. Współpraca z osobą pokrzywdzoną ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza przy takich środkach zapobiegawczych jak dozór policji z zakazem zbliżania się, czy też kontaktowania.