Aktualne przepisy i zmiany w Prawie Karnym
- Przywłaszczenie rzeczy powierzonej – czy istotne są nasze zamiary?
W wyroku z dnia 27 marca 2025r. Sąd Okręgowy (IV Ka 66/25) sąd nie podzielił zarzutu pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w którym zakwestionował ocenę prawną zarzucanego oskarżonemu czynu dokonanego przez Sąd w zakresie dokonaną przez Sąd w zakresie art. 284 § 2 k.k.
Art. 284. [Przywłaszczenie] § 2.Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zamiar przywłaszczenia rzeczy powierzonej (art. 284 §2 k.k.), realizujący się w rozporządzeniu przez sprawcę tą rzeczą jak własną (animus rem sibi habendi) nie obejmuje nieuprawnionego (niezgodnego z wolą powierzającego) wykorzystania jej, o ile nie towarzyszy mu cel definitywnego włączenia tej rzeczy do majątku sprawcy.
Sąd podkreślił, iż sprawca czynu kwalifikowanego z art. 284§2 k.k. musi działać w konkretnym celu i celem tym jest przywłaszczenie – a więc działanie polegające z jednej strony na definitywnym włączeniu rzeczy do swojego majątku, z drugiej na pozbawieniu dotychczasowego właściciela prawa własności.
Orzecznictwo w tym zakresie jest jednoznaczne, spójne i utrwalone. Dla zaistnienia przestępstwa przywłaszczenia nie wystarcza samo traktowanie cudzej rzeczy jak własnej – konieczny jest również zamiar trwałego przywłaszczenia, czyli włączenia tej rzeczy do własnego majątku, co może przejawiać się m.in. w chęci wzbogacenia się kosztem osoby pokrzywdzonej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 29 listopada 2012 r., sygn. II AKa 115/12).
Istotnym aspektem jest to, iż dla realizacji znamienia przywłaszczenia (od strony podmiotowej) nie jest wystarczające stwierdzenie rozporządzenia przez sprawcę cudzą rzeczą, natomiast najważniejsze jest wykazanie szczególnego zamiaru.
Sąd zauważył, że zamiar sprawcy ten różni się istotnie od sytuacji, w której sprawca jedynie samowolnie korzysta z cudzej rzeczy, bez zamiaru jej przywłaszczenia. Przykładem takich zachowań są czyny wypełniające znamiona wykroczenia z art. 127 § 1 k.w. czy przestępstwa z art. 289 k.k. (zabór pojazdu w celu krótkotrwałego użycia). Podobnie, nie każde nieuprawnione wykorzystanie cudzej rzeczy – nawet motywowane chęcią osiągnięcia korzyści majątkowej – stanowi przywłaszczenie w rozumieniu art. 284 k.k. Jeśli działaniu sprawcy nie towarzyszy cel trwałego pozbawienia właściciela jego prawa do rzeczy, brak jest podstaw do przypisania mu przestępstwa przywłaszczenia.
Warto podkreślić, że cel przywłaszczenia jest pojęciem węższym niż cel osiągnięcia korzyści majątkowej. Korzyść majątkowa może bowiem wynikać także z tymczasowego, nieuprawnionego wykorzystania cudzej rzeczy, bez zamiaru trwałego jej przywłaszczenia. Dlatego też art. 284 § 2 k.k. nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy sprawca jedynie wykorzystuje powierzoną mu rzecz w sposób sprzeczny z wolą właściciela, jeżeli brak mu zamiaru trwałego włączenia jej do własnego majątku.
Warunkiem konstytutywnym odpowiedzialności za przywłaszczenie na płaszczyźnie znamion strony podmiotowej jest bowiem określony cel działania sprawcy, objęty jego świadomością i wolą, sprowadzający się do definitywnego włączenia rzeczy do majątku sprawcy (por. wyrok SN z 6 maja 2004 r., V KK 316/03). Ta właściwość konstrukcyjna strony podmiotowej przestępstwa przywłaszczenia akcentowana jest w judykaturze Sądu Najwyższego, podkreślającego, że: „Sam fakt niewywiązania się przez stronę umowy ze zobowiązania nie może świadczyć o zamiarze powiększenia przez nią własnego majątku kosztem majątku kontrahenta.”
Konkludując, sąd przyjął, że dla realizacji znamion przestępstwa przywłaszczenia cudzego prawa majątkowego od strony przedmiotowej konieczne jest wykazanie, że sprawca chciał rozporządzić cudzym prawem majątkowym jak właściciel, a także towarzyszył mu zamiar zatrzymania tego prawa dla siebie bądź też innej osoby.
- Przywłaszczenie rzeczy powierzonej – czy istotne są nasze zamiary?
- Z czego wynika wprowadzenie do kk art. 191 b kk?
- Podjęcie warunkowo umorzonego postępowania
- Zastępcza kara pozbawienia wolności
- Stopień społecznej szkodliwości
- Obowiązek doręczania korespondencji na adres wskazany przez podejrzanego
- Obligatoryjne tymczasowe zajęcie pojazdu mechanicznego – nowelizacja ustawy Kodeks postępowania karnego
- Nowelizacja art. 12 § 4 kpk
- Zmiany w kodeksie karnym od 13 lutego 2025 r.
- Nowelizacja procedury karnej daje nowe narzędzia do walki z groźbami
- Asystent rodziny w postępowaniu karnym
- Pomocnik, a poplecznik – synonimy, czy różne zjawiska?
- Niedopuszczalność łączenia kary zastępczej
- Sposób obliczania okresu próby
- Przepadek samochodu
- Ustawa względniejsza – definicja
- Przerwa wykonania kary pozbawienia wolności
- Postępowanie nakazowe
- Przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
- Przepadek psa rasy chart
- Szpiegostwo karane do teraz znacznie surowiej
- Akcja cywilna w postępowaniu karnym
- Obserwacja w zamkniętym zakładzie (art. 203 kpk)
- Recydywa
- Umorzenie postępowania karnego z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia na podstawie art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k.
- Zmiany w Kodeksie Karnym w 2023 roku
- Społeczna szkodliwość czynu jako konstytutywny element przestępstwa
- Znikomość społecznej szkodliwości czynu.
- Przesłuchanie osób małoletnich
- Niebieska Karta, a art. 207 k.k.
- Handel ludźmi jako przestępstwo przeciwko wolności
- Pozyskiwanie dowodów w procesie karnym
- Nielegalna adopcja
- Obiektywne przypisanie skutku przy wypadku drogowym
- Wyjątek od obowiązkowego więzienia
- Ocena przez sąd społecznej szkodliwości czynu
- Orzekanie przez sędziego w stanie nietrzeźwości
- Nowelizacja KPC- Art. 753. Udzielenie zabezpieczenia w formie miesięcznego świadczenia na zapewnienie środków utrzymania
- Środki zapobiegawcze – co warto wiedzieć?
- Zmiana w kodeksie karnym – fałszywy alarm
- Czym jest zastępcza kara pozbawienia wolności ?
- Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze
- Kontakty z osobą tymczasowo aresztowaną
- Jazda po pijanemu – warunkowe umorzenie postępowania
- Jakie są warunki i tryb orzekania o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
- Bezwzględna kara pozbawienia wolności podstawą skargi kasacyjnej
- Konsekwencje nieobecności prokuratora na rozprawie
- Przestępstwa z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych
- Pojęcie „przestępstwa z użyciem przemocy” z art. 41a § 1 Kodeksu karnego
- Umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym
- Zły stan zdrowia nie może być podstawą wstrzymania wykonania orzeczenia
- Odpowiedzialność karna za plagiat
- Umieszczenie skazanego w zakładzie leczniczym w związku z COVID-19
- Wykonywanie kary w czasie pandemii
- Dostęp do akt postępowania
- Zmiany art. 37a Kodeksu karnego
- Ograniczenie poczytalności jako okoliczność uwzględniana przez sąd przy wymiarze kary
- Zmiany w karnym postępowaniu odwoławczym
- Subsydiarny akt oskarżenia
- Sprzeciw prokuratora w sprawie tymczasowego aresztowania
- Co grozi świadkowi, który składa fałszywe zeznania w obawie przed grożącą odpowiedzialnością karną?
- Nieobecność oskarżonego na rozprawie
- Prekluzja dowodowa – usprawnienie czy zagrożenie?
- Odpowiedzialność „słupa”
- Dostęp do akt
- Przepadek
- Zmiana w kodeksie wykroczeń, dotycząca przywłaszczenia lub kradzieży
- Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym
- Dopalacze
- Przestępstwo niealimentacji
- Kara łączna i wyrok łączny – czym właściwie są?
- Jaka ilość środków odurzających jest “znaczna”?
- Zmiany w prawie karnym w 2017r.
- Odpowiedzialność za wypadek drogowy
- Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności małoletnich
- Zmiany w art. 75 Kodeksu karnego i wznowienie postępowania
- Nowelizacje prawa karnego
