Obowiązek doręczania korespondencji na adres wskazany przez podejrzanego

W wyroku z dnia 11 grudnia 2024 r. Sądu Najwyższego (IV KK 433/24) sąd rozpoznając kasację wniesioną przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego stwierdził, że podstawowym prawem podsądnego jest wynikające z konstytucyjnie gwarantowanego prawa do obrony, uprawnienie do osobistego stawiennictwa i prowadzenia własnej obrony w sposób bezpośredni przed sądem. Oskarżony może zrezygnować z tego, ale warunkiem formalnym dla uczynienia zadość podstawowym obowiązkom wymiaru sprawiedliwości w tym zakresie jest prawidłowe powiadomienie go o miejscu i czasie jego sprawy karnej. Tylko wówczas osoba może podjąć racjonalną decyzję co do własnego procesowego stanowiska.

W opisywanej sprawie oskarżony został niezasadnie pozbawiony swych praw. Podczas pierwszego przesłuchania, S. K. podał jako adres zamieszkania: (…), C. Jednak podczas kolejnego przesłuchania, w którym występował jako podejrzany, adres ten nie został ponownie wskazany. W swoich wyjaśnieniach S. K. zadeklarował, że nie zamierza utrudniać prowadzenia sprawy ani mataczyć, posiada stały adres zamieszkania w C. przy ul. (…), i zapewnił, że będzie stawiał się na każde wezwanie oraz nie planuje opuszczać kraju. W związku z tak jednoznaczną deklaracją podejrzanego dotyczącą miejsca zamieszkania, wszelka korespondencja w sprawie powinna była być kierowana na adres wskazany podczas tego przesłuchania. Tymczasem na każdym etapie postępowania, zarówno przygotowawczego, jak i sądowego, korespondencja i zawiadomienia o terminach rozpraw były konsekwentnie wysyłane na wcześniejszy adres przy (…), który nie odpowiadał aktualnym danym podanym przez podejrzanego.